Przy wybieraniu oświetlenia łazienkowego najczęściej skupiamy się na kwestiach estetycznych, takich jak temperatura barwowa, czy kształt oprawy. Zasadniczo nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ pole do manewru na tej płaszczyźnie jest bardzo szerokie, a profesjonalni i amatorscy projektanci wnętrz prześcigają się w coraz to nowych pomysłach na wykorzystanie go i najciekawsze rozmieszczenie lamp w tym pomieszczeniu.

Niemniej, w ferworze walki o wyszukany design i estetykę nie wolno nam zapominać o zagadnieniach praktycznych i funkcjonalnych, które zagwarantują nam bezpieczeństwo własne oraz zamontowanych opraw.

Kwestie wyglądu wybieranego oświetlenia łazienkowego pozostawimy naszym czytelnikom, zdając się na ich indywidualne wyczucie stylu i dobrego smaku. My natomiast skupimy się na zagadnieniach praktycznych.

Rozmieszczenie stref łazienkowych

Poszczególne strefy w łazience, na powyższej wizualizacji oznaczone jako “zone”, z uwagi na swoją odległość od źródła wody są mniej lub bardziej podatne na jej dostęp, a co za tym idzie wymagają zastosowania różnych klas szczelności zabezpieczającej przed przedostaniem się cieczy do wnętrza oprawy.

Co oczywiste, wraz ze wzrostem klasy szczelności zwiększa się również cena lampy, dlatego nie ma sensu montować wszędzie oprawy o najwyższym jej współczynniku, lecz skupić się na zagwarantowaniu podstawowych wymagań.

Klasy szczelności IP

IPXY (ang. “International Protection Rating”) to stopień ochrony zapewnianej przez obudowę urządzenia elektrycznego przed dostępem do niebezpiecznych części wewnątrz obudowy, wnikaniem obcych ciał stałych oraz, co dla nas najistotniejsze w omawianej sytuacji, szkodliwymi skutkami wnikania wody.

Pierwsza cyfra (“X”) odpowiada za ochronę przed dostępem do niebezpiecznych części wewnątrz oraz wnikaniem ciał stałych.

Druga cyfra (“Y”) odpowiada za ochronę przed skutkami wnikania wody.

Na potrzeby niniejszego poradnika skupimy się jedynie na charakteryzacji drugiej cyfry.

• 0 – bez ochrony
• 1 – ochrona przed padającymi kroplami wody
• 2 – ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę
• 3 – ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony
• 4 – ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku
• 5 – ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
• 6 – ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
• 7 – ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie
• 8 – ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie

Wymagana szczelność w strefach łazienkowych

Posłużmy się jeszcze wstawionym powyżej obrazkiem.

• Strefa 0 – wymagane IP67. Oprawa znajduje się pod wodą, dlatego niezbędne jest zastosowanie szczelności chroniącej przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia.
• Strefa 1 – wymagane IP44. Strefa znajduje się bezpośrednio nad wanną, zrozumiałe zatem, że wymaga odporności chroniącej przed bryzgami wody z dowolnego kierunku.
• Strefa 2 – wymagane IP44. Obszar w odległości do 60 cm ze względu na możliwe kontakty z wodą również wymaga szczelności chroniącej przed bryzgami.
• Strefa 3 – nie wymaga dodatkowych zabezpieczeń przed wodą. Wszelkie oprawy znajdujące się poza drugą strefą nie wymagają podwyższonej klasy szczelności. W praktyce wszystko jednak zależy od wielkości oraz stopnia wentylacji naszej łazienki. Bywa również tak, że profilaktycznie nawet w tej strefie stosuje się podwyższone IP.

Napięcie opraw w łazienkach

Napięcie sieciowe prądu w Polsce, zgodnie z naszą normą wynosi 230 V / 50 Hz (+/- 10% tj. 207 V do 253 V).

Jest to relatywnie wysoki poziom, dlatego często w oświetleniu łazienkowym stosuje się oprawy pracujące na niższym, a co za tym idzie bezpieczniejszym napięciu. Mowa tutaj o lampach przystosowanych do pracy z napięciem 12 V.

Oczywiście bezpośrednie podłączenie 12 V oprawy spowoduje jej zniszczenie, dlatego w celu włączenia jej do obiegu niezbędne jest zastosowanie transformatora obniżającego napięcie.

W celu doboru odpowiedniego transformatora należy wcześniej ustalić:

• napięcie opraw,
• moc źródeł światła w oprawach
• ilość opraw na obwód.

Następnie wybieramy transformator dopuszczający pracę przy odpowiednim poborze mocy, zachowując dodatkowe 10% profilaktycznej rezerwy.

Szczegółowa kwestia doboru transformatora to temat na odrębny artykuł, który z pewnością poruszymy w przyszłości.

Należy tutaj jednak zwrócić uwagę, że z oprawami pracującymi na napięciu 12 V można zastosować jedynie źródła światła pracujące na tym samym napięciu, tj. charakteryzujące się specyficznym trzonkiem. Najczęściej będzie to gwint GU5.3, GY6.35 czy G53.

Podsumowanie

Wybierając oświetlenie do łazienki, poza ceną oraz wyglądem oprawy, należy zwrócić uwagę również na takie czynniki jak klasa szczelności oraz wartość napięcia.

Ponieważ tylko zapewniając doprecyzowanie zagadnienia na każdej płaszczyźnie możemy być absolutnie pewni, że nasza łazienka oświetlona jest prawidłowo i bezpiecznie, a my nie będziemy narażeni w przyszłości na dodatkowe, nieprzewidziane wydatki.