Z pewnością niejednokrotnie udało ci się trafić na różne oznaczenia stopni ochrony na różnych produktach elektrycznych. Zakładamy, że pewnie są one dla ciebie pewną formą magicznych cyfr, które nie do końca jasno mówią tobie co i jak. W dzisiejszym artykule temat: stopień ochrony IP – wszystko, co musisz wiedzieć.

O co chodzi w tych oznaczeniach IP?

Cyfry te pozwalają nam na szybkie zrozumienie takiego zagadnienia, jak odporność urządzenia na wpływ czynników atmosferycznych, zanieczyszczeń, pyłów, a także wody. Stopnie IP, to klasyfikacja różnych stopni ochrony urządzeń elektrycznych, które zapewniają obudowy owych urządzeń, wg normy PN-92/E-08106. Normy identyczne, to EN: 60529:1991, IEC 529:1989, a ich odpowiedniki, to: VDE 0470, DIN 40050, BS 5490:1977. No dobrze, ale co oznaczają te wszystkie cyfry?

Skala IP

Cyfry nie takie straszne, jak się malują

Liczba, która znajduje się po „IP”, to właściwie dwie cyfry. Pierwsza cyfra oznacza ochronę przed dostępem ludzi i zwierząt do wszelkich niebezpiecznych części, a także ochrona przed zanieczyszczeniami, np.: pył, w głównej mierze dotyczy to dostępu ciał obcych do wnętrza urządzenia. Natomiast druga cyfra oznacza stopień ochrony przed wodą.

Skala IP

Ochrona przed dostępem ludzi, zanieczyszczeń oraz ciał obcych:

  • 0 – brak ochrony
  • 1 – ochrona przed dużymi ciałami obcymi, ochrona przed przypadkowym kontaktem z ciałem o dużej powierzchni, jak np.: ręki, z ruchomym, albo aktywnym wewnętrznym elementem, ale brak ochrony przed dostępem do tych części. Ochrona przed penetracją ciał o średnicy większej od 50 mm.
  • 2 – ochrona przed średnimi ciałami obcymi, ochrona przed kontaktem, np.: palców, z ruchomym lub aktywnym elementem wewnętrznym. Ochrona przed penetracją ciał obcych, o średnicy większej niż 12 mm.
  • 3 – ochrona przed małymi ciałami obcymi, ochrona przed kontaktem z aktywnymi albo ruchomymi elementami wewnętrznymi, narzędzi, drutów, etc. o grubości większej, niż 2,5 mm. Ochrona przed ciałami obcymi o średnicy większej niż 2,5 mm.
  • 4 – ochrona przed drobinami ciał obcych, ochrona przed kontaktem ruchomych lub aktywnych elementów wewnętrznych z ciałami obcymi o średnicy większej niż 1mm.
  • 5 – ochrona przed koncentracją kurzu, całkowita ochrona aktywnych lub ruchomych elementów. Ochrona przeciwko wpływom koncentracji kurzu. Ochrona przed kurzem nie jest kompletna, ale nie powinien on znajdować się w tym obszarze, w którym nie jest to wskazane.
  • 6 – ochrona przed wnikaniem kurzu, całkowita ochrona aktywnych albo ruchomych elementów wewnętrznych przed wpływem kurzu

Skala IP

Ochrona przed dostępem wody:

  • 0 – brak ochrony
  • 1 – ochrona przed wodą kapiącą pionowo, woda kapiąca pionowo nie powinna wywoływać żadnych niepożądanych efektów
  • 2 – ochrona przed wodą kapiącą pod kątem, woda kapiąca pod kątem 15 stopni od pionu nie powinna wywoływać żadnych niepożądanych efektów
  • 3 – ochrona przed mgłą wodną, woda spadająca pod jakimkolwiek kątem aż do 60 stopni od pionu nie powinna wywoływać żadnych niepożądanych efektów
  • 4 – ochrona przed rozbryzgami wody, bryzgi wodne niezależnie od kierunku nie powinny wywoływać żadnych niepożądanych efektów
  • 5 – ochrona przed strumieniem wody, strumień wodny z dyszy bezpośrednio albo pośrednio skierowany na obiekt nie powinien wywoływać żadnych niepożądanych efektów
  • 6 – ochrona przed zalaniem , nawet w przypadku czasowego zanurzenia, np.: w wodzie morskiej, woda nie powinna wywoływać żadnych niepożądanych efektów
  • 7 – ochrona przed zanurzeniem , woda nie może penetrować urządzenia jeżeli jest ono zanurzone z uwzględnieniem wskazanych warunków czasowych i ciśnieniowych
  • 8 – ochrona przed zatopieniem, nie mogą wystąpić żadne niepożądane efekty jeżeli urządzenie jest zatopione pod wodą

Dzisiejszy artykuł odpowiedział ci na pytanie, o tym, czym jest stopień ochrony IP – wszystko, co musisz wiedzieć, pamiętaj, że wszystkie urządzenia, które pracują na zewnątrz, a także są narażone na różne warunki atmosferyczne, powinny posiadać wysoki współczynnik ochrony, który gwarantuje im pracę przez lata bez awarii.

Jeśli masz pytania, napisz do nas!

Oświetlenie łazienkowe

Przy wybieraniu oświetlenia łazienkowego najczęściej skupiamy się na kwestiach estetycznych, takich jak temperatura barwowa, czy kształt oprawy. Zasadniczo nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ pole do manewru na tej płaszczyźnie jest bardzo szerokie, a profesjonalni i amatorscy projektanci wnętrz prześcigają się w coraz to nowych pomysłach na wykorzystanie go i najciekawsze rozmieszczenie lamp w tym pomieszczeniu.

Niemniej, w ferworze walki o wyszukany design i estetykę nie wolno nam zapominać o zagadnieniach praktycznych i funkcjonalnych, które zagwarantują nam bezpieczeństwo własne oraz zamontowanych opraw.

Kwestie wyglądu wybieranego oświetlenia łazienkowego pozostawimy naszym czytelnikom, zdając się na ich indywidualne wyczucie stylu i dobrego smaku. My natomiast skupimy się na zagadnieniach praktycznych.

Rozmieszczenie stref łazienkowych

bathroomzones1

Poszczególne strefy w łazience, na powyższej wizualizacji oznaczone jako “zone”, z uwagi na swoją odległość od źródła wody są mniej lub bardziej podatne na jej dostęp, a co za tym idzie wymagają zastosowania różnych klas szczelności zabezpieczającej przed przedostaniem się cieczy do wnętrza oprawy.

Co oczywiste, wraz ze wzrostem klasy szczelności zwiększa się również cena lampy, dlatego nie ma sensu montować wszędzie oprawy o najwyższym jej współczynniku, lecz skupić się na zagwarantowaniu podstawowych wymagań.

Klasy szczelności IP

IPXY (ang. “International Protection Rating”) to stopień ochrony zapewnianej przez obudowę urządzenia elektrycznego przed dostępem do niebezpiecznych części wewnątrz obudowy, wnikaniem obcych ciał stałych oraz, co dla nas najistotniejsze w omawianej sytuacji, szkodliwymi skutkami wnikania wody.

Pierwsza cyfra (“X”) odpowiada za ochronę przed dostępem do niebezpiecznych części wewnątrz oraz wnikaniem ciał stałych.

Druga cyfra (“Y”) odpowiada za ochronę przed skutkami wnikania wody.

Na potrzeby niniejszego poradnika skupimy się jedynie na charakteryzacji drugiej cyfry.

  • 0 – bez ochrony
  • 1 – ochrona przed padającymi kroplami wody
  • 2 – ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę
  • 3 – ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony
  • 4 – ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku
  • 5 – ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
  • 6 – ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
  • 7 – ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie
  • 8 – ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie

Wymagana szczelność w strefach łazienkowych

Posłużmy się jeszcze wstawionym powyżej obrazkiem.

Strefy łazienkowe

  • Strefa 0 – wymagane IP67. Oprawa znajduje się pod wodą, dlatego niezbędne jest zastosowanie szczelności chroniącej przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia.
  • Strefa 1 – wymagane IP44. Strefa znajduje się bezpośrednio nad wanną, zrozumiałe zatem, że wymaga odporności chroniącej przed bryzgami wody z dowolnego kierunku.
  • Strefa 2 – wymagane IP44. Obszar w odległości do 60 cm ze względu na możliwe kontakty z wodą również wymaga szczelności chroniącej przed bryzgami.
  • Strefa 3 – nie wymaga dodatkowych zabezpieczeń przed wodą. Wszelkie oprawy znajdujące się poza drugą strefą nie wymagają podwyższonej klasy szczelności. W praktyce wszystko jednak zależy od wielkości oraz stopnia wentylacji naszej łazienki. Bywa również tak, że profilaktycznie nawet w tej strefie stosuje się podwyższone IP.

Napięcie opraw w łazienkach

Napięcie sieciowe prądu w Polsce, zgodnie z naszą normą wynosi 230 V / 50 Hz (+/- 10% tj. 207 V do 253 V).

Jest to relatywnie wysoki poziom, dlatego często w oświetleniu łazienkowym stosuje się oprawy pracujące na niższym, a co za tym idzie bezpieczniejszym napięciu. Mowa tutaj o lampach przystosowanych do pracy z napięciem 12 V.

Oczywiście bezpośrednie podłączenie 12 V oprawy spowoduje jej zniszczenie, dlatego w celu włączenia jej do obiegu niezbędne jest zastosowanie transformatora obniżającego napięcie.

W celu doboru odpowiedniego transformatora należy wcześniej ustalić:

  • napięcie opraw,
  • moc źródeł światła w oprawach
  • ilość opraw na obwód.

Następnie wybieramy transformator dopuszczający pracę przy odpowiednim poborze mocy, zachowując dodatkowe 10% profilaktycznej rezerwy.

Szczegółowa kwestia doboru transformatora to temat na odrębny artykuł, który z pewnością poruszymy w przyszłości.

Należy tutaj jednak zwrócić uwagę, że z oprawami pracującymi na napięciu 12 V można zastosować jedynie źródła światła pracujące na tym samym napięciu, tj. charakteryzujące się specyficznym trzonkiem. Najczęściej będzie to gwint GU5.3, GY6.35 czy G53.

Podsumowanie

Wybierając oświetlenie do łazienki, poza ceną oraz wyglądem oprawy, należy zwrócić uwagę również na takie czynniki jak klasa szczelności oraz wartość napięcia.

Ponieważ tylko zapewniając doprecyzowanie zagadnienia na każdej płaszczyźnie możemy być absolutnie pewni, że nasza łazienka oświetlona jest prawidłowo i bezpiecznie, a my nie będziemy narażeni w przyszłości na dodatkowe, nieprzewidziane wydatki.